ملک بی خبران

بــود مــلکی را رعیت بی حساب         هــر یکی  بهـــرعداوت در شتـــا ب

هم فــقیر و هم غنی در فکـر مال         روز وشــب آغشته بود و مـاه سا ل

نه به فکر آخـرت بــودی کســی          نه مروت کــس به کس کردی خسی

بــود قانــونی در آن مـلک خـــدا          زورمــندان هـــر چه را خواهند روا

پادشاه مــخــتار قـتــل بنــده گان           گر وزیر است یا وکیل است یا کسان

سال ها بگذشت و چرخ روزگار          پادشــاه را ساخــت بیمــــارو نـــزار

هر چه را کردند طبیبان هیچ بود         پادشاه بــر بستــر مـــرگش غــــنود

چون ورا فرزند و اخوانی نبـود           تا که جـای خــالی اش پــر مینمـــود

عــزم بر آن شــد  بازی پر زنــد          هر کسی را خواست سلــطانی دهــد

روز دیــگر از اعیان و از عـوام          گــــرد میدانی نشستند بـی کـــــــلام

در مــیان اینهــمه پیــرو جــوان           گوشه ای بنشسته یک مرد چــوپان

با خودش میگفت عجب کاری بود         پادشاه؟ از عقــــل باز عــاری بـــود

ملک بی سلطــان بود بهـتر ازین          تا سبـــکبالی شــــود داور چــنیـــن

ناگهـان بازی به دستارش نشست          نعـــرۀ هـــورا سکوتی را شکـــست

مرد چوپان را همه تبریگ گفــت         چارۀ فـردای ملـــک از وی بجـــست

هر چه چوپان گفت من لایق نیــم          بر مقـــام سلطنـت  شا یـــق نــــــیم

کار من با گوسپندان بهتر اســـت          سلطــنت کار بـزرگان شهـــــر اســت

لیک حــرفش را کسی کم میشنید          تاج  بــر ســر کـرد و دادنــدش کلـید

چند روزی چون گذشت این پادشاه        داد فـــــرمــــان:  نــا روا گــــردد روا

روز دیگـــر کـشت از دربار چــند         کلــۀ قـاضـــی و مـفـــتی را بکـــــــند

هفتۀ دیگر ز کشته پشته ســاخـت          در خــیابان و سرک هر کس که یافت

ماه دیگـــر امــر فـــرمـود و قسم           میــــزنم بــر خــون این رعــیت رقـــم

گر نسازند بهــر من قــصـر کلان          چهـــار سویش چهـــار بــرج در میان

روی هر برجی بود مــــرغی طلا          صبــح هـــا بــــا نگ اذان دارد اداء

هیچ حرفی پیش من معذور نیست           گر تغافـــل شــد کشــتن دور نیســـت

روز دیگر مردمــان پهــلوی هــم           سنجشی کردنــد و طرحی بیش و کم

آن یکی گفتی که من سنگ آورم           دیگرش گفــــتی که چـــوبی مــیخرم

دیگری گفتی طــلای من رواست          وقف مرغان میکنم بی کـم و کاسـت

عاقبت قصر شکوهی شد پــدیــد           چهــار ســو با بـرج و باروی جــدید

بر سر هـر برج مــرغی از طــلا         طــــبق دستورات آن فـــرمـــا نــروا

لیک اذان از آن نمیآمــد بــیرون           کس نمیـــدانست رمز چنـــد وچــــون

هریکی میگفت این اسان کجاست          شرط سلطان را شنیـــدن نارواســت

از طــلا مــرغی چسان اذان دهــد         سنگ را کی میـــتوانـد جـان دهـــــد

هیـچ امکان نیست از مــرغ طــلا         تا اذان گــویــد و مــا گــردیم رهــــا

از مـیان جـــمله مـــرد خوشـدلی           گفـــت: مایــوسی چه دارد حاصــلی

بهتر است فکر به اصل خود کنیم         عاشقـــیم کوشش وصــل خود کنـیم

هیچ کاری نیست مشکل در جهان         گر صداقت پیشه ســازیـم نــــزد مان

ما به درگاه خـــدا عاجــز شــدیم           لیک هــر یک باز بر فکر خــــــودیم

جمــله یکــجا روی مــیاریم به او         عــــفو تقـــصیرات گوییم مـو به مـو

آنچــه ناممکن بــود امکان شود            سنگ ناطــق بــاید  از ایمان شــــود

جمله بشنیدند و گفتند حق تراست          ایـن حــدیث ات می نماید راه راست

جمله انشب تا ســـحر گفتـــند ثنا          صبحــــــدم آمــــد صــــــدای آشـــنا

توبۀ تان شــد قبول  ای عاشقـــان         آن طلا مـــرغان دیگـــــر دادند اذان

شهرازین اعجاز درجوش وخروش        پادشاه را این خــبر افـــتاد خـــوش

هـر یکی میگفت : بـودیم بیخبـر         از خطـــــا واز گناه و خــیر و شــــر

گــر همه با هــم شویم سوی خدا          بادلی آگــــنده از صـــدق و صفــــــا

مشکلی دیگــر نمی ماند که مــا           پیـــش خـــــود گـوییــم درد بــی دوا

نعمت الله ترکانی

20. 11 2007