جنگ و بیداد و ستم را نکوهیدند، بر ریا و سالوس تاختند، همدلی را از همزبانی برتر شمردند و به تولید گونه یی از ادبیات پرداختند که با زندگی پیوند می رساند؛ ولی آیا نویسندۀ امروز ما به این همدلی ولو به گونۀ عارفانه آن می اندیشد؟ اگر تأملات اجتماعی هم داشته بوده باشد آیا به آزادی، به صلح، به دگرپذیری، به دوستی و به انسان باور دارد یا خیر؟ اینجا بحث بر سر این نیست که آیا ادبیات با تاریخ و زندگی اجتماعی پیوند تنگاتنگ دارد یا نه، که آن رابه فرصتی دیگر وا می نهیم.