چندی قبل کتاب جنگهای کابل  اثر برازنده ای سید عبدالقدوس سید را یکی از دوستان ام جهت مطالعه برایم داد. اعتراف میکنم که  خواندن آن نسبت ذیقی وقت و تکلیف های  که داشتم چند هفته ای را در بر گرفت.

وقتی این کتاب را میخواندم بیست و چند سال به عقب میرفتم. صحنه های دلهره آور جنگهای کابل مثل پرده ای سینما پیش رویم  ظاهر میشد. شاید اثری با این همه  تکرار حقایق کمتر در افغانستان به نشر برسد.

اعتراف میکنم که در زندگی ام بار نخستین بود که با نویسنده ای این اثر آشنا شدم.

دراین سلسله میخواهم بگویم که اگر تاریخ جنگ های کابل پس از سقوط داکتر نجیب الله نوشته شود هزاران تراژیدی ، هزاران تجاوز ، میخ کوبیدن ها به جمجمۀ انسان، رقص مرده ها ، تجاوز به ناموس مردم بیدفاع افغانستان  و حرکات ضد شریعت اسلامی را میتوان نوشت که هزاران کتاب هزار صفحه ای خواهد شد.

همانطور که گفته بودم من نه با سید عبدالقدوس سید آشنایی دارم و نه در عمرم از طریق اخبار و رسانه های افغانستان با چنین نامی برخورده بودم. بنا بر آن طبق معمول به جستجوگر گوگل مراجعه کردم. در چندین صفحه بعد از جستجو فرهیختگان زیادی را یافتم که در باره این اثر سید عبدالقدوس قضاوت کرده بودند.

تقریبا همه این نوشته ها را مرور کردم  ولی آنچه باید در باره جنگ های کابل ( 1375 ـ 1371 خورشیدی)

گفته میشد را نیافتم. یا شاید سلیقه ای من بود که باید منتقدین این تاریخ خاطرات شخصی و همچنان کمبودی های بزرگ و یا کوچک را یاد آوری میکردند. هر یک ازین نقد ها صرف معرفی گوشه های از شخصیت بزرگ این مرد توانای وطن ما و یا بازتاب دهنده ای ایام وحشت و بربریت تنظیم های جهادی بود که باعث کشتار، مهاجرت، معیوبیت هزاران هموطن مسلمان خود شده بودند و بالاخره ائتلاف های مصلحتی جناح های در گیردر جنگ بود.

جنگهای کابل را هم اکنون نسلی که در متن مسایل سیاسی افغانستان قرار دارند فراموش نکرده  و رویدات های آنرا به همصحبت های خود تعریف میکنند.ازینجهت این  تاریخ جنگهای کابل برای نسلهای آینده  زیادتر از امروز اهمیت دارد.

بررسی های عرضی از جنگهای کابل را میتوان  عنوان های گوناگون داد. چنانکه  خیلی از روشنفکران ما یادگار های ازین  رویدات ها را در قالب شعر، داستان، فیلمنامه، مقاله و تاریخ نوشته اند. اما هرگز نمیتوان از آن انکار کرد که این جنگ ها مصیبت های بوده است که به وسیله چند نماینده ای سازمانهای جاسوسی بیگانگان و قدرت طلب بر ملت ما تحمیل شده است.

سید عبدالقدوس سید یگانه طرحی را که برای نوشتن جنگهای کابل در طی چهار ونیم سال حکومت جنگسالاران  در نظر گرفته حکایتگر انارشی دایم و وحشت است. او  آنچنان در طول و عرض ماجرا داخل شده است که برای خواننده  فهم این تاریخ با اسناد غیر قابل انکار میسر است. سند درستی از واگذاری قدرت توسط داکتر نجیب الله رئیس جمهور افغانستان  به حکومتی که ملل متحد برای تضمین امنیت، ختم جنگهای جهادی، تخریب، فرار مردم و قانویت وعده داده بود میباشد.

این پروسه صلح که با اتیتلاف های مصلحتی و شروع جنگهای مداوم داخلی مختل گردید  نشان دهنده ای آن بود که در زیر این کاسه نیم کاسه های است. اثر سید عبدالقدوس جنبه های داخلی و حقایق ملموس آنرا با اسناد موثق پیگیری کرده  است. ویژگی ها و علل جنگهای کابل سر آغاز این تاریخ است که نویسنده بدون تعصب علل جنگها را آمیزه ای از سیاست های دوران حاکمیت حزب دیموکراتیک خلق به رهبری نور محمد تره کی، حفیط الله امین، ببرک کارمل و قسمن داکتر نجیب الله میداند.  اما در متن این تاریخ وقایعی را در دوران حکومت صبغت الله مجددی، برهان الدین ربانی و دیگر شیریک های این جنایات بدون کم و کاست وبا اسناد ارایه کرده است.

مسلمن بخشی از تاریخ جنگهای در سال های بعد از هجوم ناتو به خاطر نسل جوان کشور ما نیست  وآنچه باید برای آنان باید اموخت اینست که چرا از یک دین اسلام و یک پیغمبر آن  هفت گونه ای متفاوت برخورد با سنت و حدیث پیغمبر ما بوجود آمد. جای شک نیست که این حرکت به نام دفاع از دین و مقدسات اسلام غیر از یک توطعۀ سازمانهای جاسوسی بلاک کمونیزم و سرمایه داری  زیادتر چیزی نبود. بنا بر آن آتش جنگ هر روز شعله ورتر میگردید .

آنجه در چهار دهه اخیر رخ داده اکثرا با تصویر برداری و فیلم گیری در آرشیف های شخصی و رسمی دولت های گذشته موجود است. و اکثریت این تصویر ها و ویدیو ها در یوتیوب  ثبت شده است.

دولتسازی برای افغانستان در پشاور و حقایق بعد از  چهار دهه به وضاحت نشان داد که  سازمانهای استخبارات بیگانه هر کدام به نحوی برای گرفتن قدرت دولتی  پشتیبان مالی و مشاور مسایل جنگی هر یک از تنظیم ها بوده اند.

ارتباطات هر کدام از رهبران به شبکه های  مافیایی قاچاق مواد مخدره ، سلاح جنگی  و پشتیبانی  رسمی  نشان داد که دوران یک ماهه حکومت صبغت الله خان مجددی و چهار سال برهان الدین ربانی دامنۀ جنگها در تمام استان های افغانستان کشیده شد.  

و عاقبت کابل ویران شده و جنگزده به دست طالبان پاکستانی  آرام گردید.

پس از پای گذاشتن مجاهدین به کابل دیگر ورق تاریخ جدیدی نوشته شد. طی چهار و نیم سال بار ها یکی علیه دیگرش سر به شورش زد و ائتلاف های نظامی تازه اعلان گردید.

بدون  تعارف تاریخ جنگهای کابل اثر گرانبهایست که جناب سید عبدالقدوس سید آنرا نوشته اند.

نعمت الله ترکانی

20 جولای 2013