افغان موج   

مجله «کتاب امروز» پس از هشت انتشارِ شمارۀ ماندگار و توقّف ۵۰ ساله به همّت انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد.

کتاب امروز مجلۀ بررسیِ کتاب ایران است و در صفحات خود به مرور، بررسی و نقد تازه‌های نشر می‌پردازد.

این مجله در دهۀ ۵۰ در دو دوره و هشت دفتر به همّت شخصیّت‌های شناخته‌شده‌ای، چون کریم امامی، نجف دریابندری و ابوالحسن نجفی و با حمایت شرکت سهامی کتاب‌های جیبی منتشر می‌شد. پس از آن هشت دفتر ماندگار، انتشار این مجله متوقف شد.

 

در فرهنگ ادبیات فارسی به سرپرستی محمد شریفی در مقاله کوتاهی دربارۀ این مجله آمده است: «کتاب امروز از نشریات تخصصی در زمینه کتاب بود که در دو دوره از مهر ۱۳۵۰ تا پاییز ۱۳۵۲ و بهار ۱۳۵۳ تا زمستان ۱۳۵۳ هشت دفتر (شماره) از آن زیر نظر کریم امامی و با سرمایه شرکت کتاب‌های جیبی منتشر شد و از نشریات خوب در زمینه تألیف، ترجمه و نقد کتاب به شمار می‌آمد.»

 بهاءالدین خرمشاهی نیز درباره این مجله ماندگار در خاطره کتاب دوستان نیم قرن اخیر معاصر می‌نویسد: کتاب امروز، مجله‌ای کم‌برگ، اما پُربار، که از اوایل دهه ۱۳۵۰ شمسی به صورت فصلنامه به سردبیری استاد کریم امامی منتشر شده است. این اثر یکی از کتاب‌پژوه‌ترین مجلاتی است که در ایران انتشار یافته است. همکاران این نشریه عده‌ای از برجستگان تألیف و ترجمه و ویرایش و نشرپژوهی در ایران نیم‌قرن پیش بوده‌اند.

حال در آستانه بهار ۱۴۰۰، دوره جدیدی از این مجله به صاحب‌امتیازی مؤسسه انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است. مدیرمسئول مجله نادره رضایی است و متین غفاریان؛ دبیر شورای نویسندگان آن را برعهده دارد.

 این مجله در دوره جدید خود دارای چند بخش است. بخش مرور تازه‌ها که در آن تازه‌ترین و مهم‌ترین کتاب‌های تازه‌انتشار‌یافته معرفی و بررسی شده‌اند؛ کتاب‌هایی همچون «اشغال» نوشته صادق زیباکلام، «هم‌شرقی، هم غربی» نوشته افشین متین، «کارنامه دولت جنگ» نوشته علیرضا بهشتی و عباس ملکی، «نامه‌های سیاسی دهخدا»، «سینما جهنم» و «تبار خیزش» و همچنین رمان‌ها و نمایشنامه‌هایی همچون «ما» نوشته یوگنی ایوانوویچ زامیاتین، «ایالات نیست در جهان» نوشته جواد مجابی و ….

دربخش ویژه این مجله پرونده‌ای برای استاد فتح‌الله مجتبایی تدارک دیده شده که همراه با گفت‌وگویی درباره زندگی‌نامه اوست. همچنین کتاب‌های دکتر مجتبایی هم مرور و بررسی شده‌اند.

در بخش نقد و بررسی کتاب، یوسف اباذری در مقاله‌ای مفصل کتاب «فرمان و دیوان» نوشته پری اندرسون را بررسی کرده است. همچنین مقاله‌ای از فخرالدین عظیمی درباره کتاب تازه انتشار یافته علی رهنما با عنوان «پشت پرده کودتا» در این شماره منتشر شده است. مقاله مربوط به جلد هم به نقد و بررسی کتاب «میعاد در دوزخ» حمید شوکت اختصاص دارد که زندگی‌نامه سیاسی خلیل ملکی است.

در بخش درگذشتگان نیز، کارنامه داوود فیرحی، استاد تازه‌درگذشته دانشکده حقوق و علوم سیاسی و همچین اولین مجموعه داستان اصغر عبداللهی، فیلم‌نامه‌نویسی که به‌تازگی درگذشته، بررسی شده است.

در بخش گزارش، ۷ کتاب تازه که در سال ۲۰۲۰ درباره ایران در جهان و به زبان انگلیسی منتشر گشته، معرفی شده‌اند. از میان این کتاب‌ها می‌توان به کتاب تازه انتشاریافته علی رهنما درباره سازمان چریک‌های فدایی خلق اشاره کرد که اولین کتاب مفصل درباره این موضوع به زبان انگلیسی است. در بخش کتاب‌های خارجی کتاب «گامبی وزیر» و نویسنده آن، والتر تویس معرفی شده‌اند.

در بخش تاریخ این مجله، مقاله‌ای از افشین مرعشی، دانش‌آموختهٔ تاریخ دانشگاه یو. سی‌ال.‌ای و از امید‌های آینده تاریخ‌نگاری ایران درباره اولین کتاب‌فروشی‌های تهران منتشر شده است.

در بخش نهایی مجله، روند‌های اجتماعی کتاب بررسی شده‌اند. این بخش روند‌های اقبال اجتماعی مخاطبان به کتاب‌های خاص را بررسی می‌کند. در این شماره روند چاپ و انتشار کتاب‌های موفقیت براساس داده‌های «خانه کتاب و ادبیات ایران» در چهار دههٔ گذشته بررسی شده‌اند.

 

علی میر فطروس