دكتور نبيل پاكطين

 قسمت اول

 چطور چرس در نزد جوانان باعث افزايش واقعات حملات قلبى مى شود؟

      درين اواخر بنابر علل بسيار حملات قلبى در نزد جوانان در کشور عزیز مان رو به افزايش است كه يكی از علت های آن استفاده فراگير و روز افزون ازچرس است.

      شما شنيده ايد كه يك سليبريتى، يك شخص مشهور سياسى، هنرى، ادبى و يا علمى بعد از مراسمى جان خود را به حق سپرده است و بعداً عده اى آنرا جنبه سياسى داده  و برخى هم آنرا به علل مختلف ربط داده اند؛ در حاليكه در تاريخچه ی صحی ایشان قبل از فوت، استعمال چرس عملاً مشهود است.

      طبابت جهان در حال دهل زدن به نفع استفاده طبى چرس است؛ در حاليكه براى آن ده ها گزينه اى بديل بهتر وجود دارد كه ١٠٠ مراتبه در عرصه دارو درمانى بهتر از چرس عمل مى كند. ولى سياسى شدن طبابت افق هاى توسعه طبابت را به بند بست كشيده است. نمونه مثال آنرا در مبارزه جهان عليه كرونا شاهد هستيم و نمونه دوم آن الى سال هاى ٢٠٠٧ همجنس بازى در ليست كود هاى بيمارى روانى طبابت درج بود ولى با سياسى شدن مسئله ديگرى اين موضوع از ليست بيمارى هاى روانى منحيث يك تعدى حذف شد. چرس هم خارج از اين طرز نگرش نيست. اين بحث را سريال وار طى چند نوشته تعقيب ميكنم كه درين نوشته به طور خلاصه بالاى مبحث حملات قلبى چرس مى پردازم:

١-  به دلیل تغییر قوانین، چرس به راحتی در همه جا در دسترس است و به طور معمول توسط میلیون ها انسان استفاده ویا سوء استفاده می شود. اثرات عصبی روانی چرس به خوبی شناخته شده است که شامل سندروم خستگی مزمن و پلی فجيا ( پر خوری)  می شود که اینرا مردم به معنی نشه ویا اشتهای خوب به غلط غیر علمی تفسیر می کنند.  البته تاثيرات كوتاه مدت خوشى كاذب هم دارد كه توسط تاثيرات خستگى، كسالت و سرگیچی شدن دراز مدت تعقيب مى شود كه بعداً در موردش بحث خواهيم داشت.

٢-  حالات تاثيرات قلبی عروقی چرس بالکل  مستند شده است. این می تواند باعث افزایش ضربان قلب شود که می تواند بین 20 تا 100 ضربان اضافى  پس از سگرت کشیدن در نزد شخص استعمال كننده  حادث شود  که شروع آن در عرض 10 تا 30 دقیقه رخ می دهد. سایر اثرات عبارتند از افزايش فشار خون، افت فشار خون ارتواستاتیک و آریتمی قلبی (از جمله فیبریلیشن دهلیزی، فلوتر دهلیزی، و تاکی کاردی بطنی) می باشد.

٣  -  مطالعات مختلف رابطه بین چرس و اثرات کرونوتروپیک آن و همچنین اختلالات الکتریکی را نشان داده اند . چرس همچنان باعث حالات اسکیمی قلبی می شود که از جمله عوارض آنجین های ثابت، غیر ثابت و حملات قلبی را باعث می شود.

در سال 2001، میتلمن و همکارانش یک مطالعه شامل 3882 بیمار مبتلا به MI حاد قلب را انجام داد که در آن از بیماران در مورد مصرف چرس تا یک ساعت قبل از  حملات قلبی سؤال کردند و دریافتند که خطر ابتلا به  حملات قلبی  در یک ساعت بلافاصله پس از مصرف چرس 4.8 برابر بیشتر از حد اوسط واقع می شود.

٤-  دلايل زیادی در مورد اینکه چرا استفاده از چرس ممکن است حوادث ناگوار قلبی را تسریع کند وجود دارد. یکی از فرآیندهای فکری رایج این است که تتراهیدروکانابینول (THC) جزء فعال چرس، ممکن است بر فیزیولوژی قلب تاثیر بگذارد   THC با اثر بر روی گیرنده ( آخذه)  های غشای کانابینوئیدی CB1 و CB2 عمل می کند. گیرنده‌های CB1  در مغز و بافت‌های محیطی مانند عضلات قلب، کبد، دستگاه هاضمه، اندوتلیوم عروقی و حجرات عضلات صاف عروقی یافت می‌شوند؛ در حالی که گیرنده‌های CB2 عمدتاً در حجرات معافیتی  و حجرات اندوتلیال یافت می‌شوند.  اینکه گیرنده های CB2 در حجرات سیستم معافیتی قرار دارد برخی با این اشتباه نادرست بر این فکر بوده اند که گویا چرس در هنگام شیوع ویروس کرونا سیستم معافیتی را تقویه می کند در حالیکه اين سوء تفاهم برای بسیاری از استعمال کننده گان آن صدمات خیلی سنگین وارد کرده است.

٥-  یکی دیگر از مکانیسم های احتمالی انفاركشن میوکارد به عنوان عامل پدیده جریان آهسته کرونری (CSFP) شناخته می شود. این یک یافته آنجيوگرافيك است که به عنوان حرکت آهسته مواد رنگه  در سراسر مجراى کرونری در نبود موجوديت تنگی شرايين کرونرى تعریف می شود . عوامل خطر اصلی برای CSFP عبارتند از دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا و سگرت کشیدن.

٦-  مکيانیزم ديگرى  که بوسیله آن اسپاسم ناشی از چرس منجر به برهنه شدن اندوتلیال در محل پلاک آترواسکلروتیک مستعد تنگی غير بندشى در واکنش به عوامل استرس‌زای همودینامیک می‌شود توسط محققين ديگر  پیشنهاد شده ‌است.

٧-  همچنین شواهدی مبنی بر احتمال اسپاسم عروق کرونر در پاسخ به یک محرک آلرژیک وجود دارد. از چنین پدیده ای به عنوان سندروم کونیس یاد می شود كه در پاسخ به آنتی بیوتیک ها و همچنین سایر محرک ها بوجود مى آيد . نوع دوم سندروم کونیس در بیماران مبتلا به پلاک ‌های آترواسکلروتیک از قبل وجود دارد که به دلیل پاسخ التهابی ناشی از آلرژن پاره می‌شوند و منجر به سندروم حاد کرونری می‌شوند.

٨-  علت ديگر تاثيرات منفى چرس بالاى پلاتليت ها و چسپندگى خون است.

٩-  دلتا 9-تتراهیدروکانابینول (THC)، ترکیب روانگردان اولیه در چرس، و آگونیست های کانابینوئید مرتبط با سیستم کانابینوئید اندوکانابینوئید از طریق دو گیرنده غشایی جفت شده با پروتئین G، CBR1 و CBR2، که به طور پراکنده در انساج و سیستم های اندام مختلف ارايه می شوند، تعامل مى نمايند. آخذه يا گيرنده CBR1 به شدت در سیستم عصبی مرکزی، محیطی و حسی خودكار توزیع شده است و هدف اصلی THC است، که واسطه اکثر اثرات قلبی عروقی از طریق فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک است، اما گیرنده‌های CBR1 نیز در میوکارد و اندوتلیوم عروقی قرار دارند، يعنى در سيستم قلبى وعايي ( قلب و رگ هاى بدن) كه مى توانند از آن طريق تاثيرات مستقيم هم داشته باشند.

١٠- نشان داده شده است که چرس خطر انفاركش میوکارد ( حملات قلبى) را در عرض 60 دقیقه پس از مصرف چرس تقریباً 5 برابر افزایش می دهد و خطر سالانه 1.5-3٪ را برای یک رویداد حاد قلبی وعايى ایجاد می کند. حملات قلبى مرتبط با چرس بیشتر در مردان جوان بدون سابقه قبلی بیماری شرايين كرونرى (CAD) و آنجيوگرافى نارمل كرونرى گزارش شده است.

بدين وسيله استعمال چرس يا حشيش باعث درد هاى قفس سينه، آنجين هاى پايدار و غير پايدار و انواع مختلف حملات قلبى مى شوند.

ادامه دارد…

 فبروری 2022

کابل- افغانستان

ارسالی: سلیمان کبیر نوری