باغ کهنه

در قسمت شمال روستایی ما محوطه ای بزرگ مخروبه ای بود که آنرا باغ کهنه میگفتند. این باغ کهنه حدود ده جریب زمین بود که در وسط آن قلعۀ متروک و در هم ریختۀ قرار داشت. نه درختی در آن باقی مانده بود و نه خیابان و یا دیواری. آنچه اهالی روستا درباره این باغ کهنه میگفتند خیلی ترسناک بود.

از زبان مجید خان قاینی شنیده بودم که میگفت:

ـ  من به چشم ام دیدم چهار تا جن، که در پشت بام قلعه دایره مینواختند و با صدای بلندی این دوبیتی را تکرار میکردند.

بگذار جهان به کام  مایان  باشد

تا روزیکه در جهان یک انسان باشد

مائیم...  تا  طلوع  آفتاب  فـــــردا

پیروزی ما بر  خلق آسان باشد

یکی از حاضرین پرسید:

ــ چند بار این رباعی را از زبان آنان شنیدی که در حافظه ات باقی مانده؟! او گفته بود:

ــ تو نمیفهمی که کلام جن حتی اگر یکبار تکرار شود تا قاف قیامت بیاد آدم میماند. وقتی آدم هزار خواب میبیند تنها یکی آنرا میتواند بخاطر آورد که در آن روح یک اجنه دمیده باشد. بعد هر یک به طریقی از باغ کهنه و اجنه هایش تعریف میکردند.

طوریکه میگفتند این باغ متعلق بیکی از خوانین صد سال پیش بوده که در دربار پادشاه آنوقت منصبی داشته و چون میراثخورش تنها یک دختر بوده و او هم در سفر حج وفات نموده دیگر این زمین و این باغ کهنه سرکاری شده. یعنی از هفتاد سال به اینسو دیگر کسی نه در آن کشت و کاری کرده و درخت و بوتۀ شانده. بنا بر آن  مال سرکار گفته چور شده… و ازین قبیل گپ ها…

به ندرت کسی حوصله میکرد که از کوچۀ سمت جنوبی آن که  راه عام هم بود عبور کند و اگر کسی هم عبور میکرد قبلن یک الحمد و سه قل هووالله خوانده و به چهار طرف اش باید چف نموده سرش را زیر انداخته از کوچه عبور میکرد. تقریبا همه میگفتند که صدای دایره و دوتار همیشه از میان خانه باغ شنیده میشود و اجنه آنجا بزم رقص و موسیقی دارند.

از همه زیادتر عبدل و سراج الدین پسر اش زیادتر تبلیغ میکردند  و مردم روستا را از نزدیکی به این باغ منع مینمودند.

یکروز در روستا جوانی را آوردند که بکلی از حال رفته رنگش زرد و لباسش اش تر و گل مال بود. میگفتند او از روستای بالای است و او هنگام عبور از سمت جنوب باغ کهنه مورد هجوم اجنه قرار گرفته و در زمین شالیزار افتاده و از حال رفته است.

باغ کهنه دیگر مشکل بزرگ روستای ما شده بود. داستانهای هولناکی هر روز درباره آن زبان به زبان میگشت.

عبدالرحمن پسر رحیم  یکروز برایم گفت من صبح وقت دیدم که  عبدل خان با چند تا زن چادری دار و دو مرد دیگر از سمت شمال باغ به داخل آن رفته و گم شدند. هر چه انتظار کشیدم که ببینم چه میشود آب از اب نجنبید و خیال کردم اجنه ها به صورت آنان در آمده اند. آنجا بودم و گوش دادم لحظۀ بعد صدای دایره بلند شد .

عبدل خان یکی از متنفذین روستای ما بود. دو زن داشت و یازده پسر و دختر. آدم چاق و قد بلندی بود. همیشه لباس خاکستری و با آبی کمال میپوشید و لنگی قناویز بر سر داشت و در قسمت جنوبی روستای ما خانۀ داشت که از همه خانه های  بزرگتر و مجلل تر بود. کسی نمی فهمید که روزگارش را از کدام راه میچلاند. کارش این بود که عصر ها قبل از نماز میامد و در کوچۀ پهلوی مسجد مینشست و آنگاه چند تای دیگر به دور اش جمع شده و او در بارۀ هر چه میخواست گپ میزد:

ــ خداوند فرموده است… دیروز در روستای بالا یک نفر را در حالت تجاوز به ناموس فلانی گیر کردند… در شهر امروز جار میزدند که روز جمعه یک فاسق را دُره میزنند… هرکس که گپ هایش را میشنید سرش را به نمونۀ استغفار تکان داده لاهول بالله میگفت.

برای عبدالرحمن که همسن و همبازی ام گفتم:

ــ گپ بین ما و تو باشد. فردا میبینیم که چه میشود.

در سمت شمال کوچۀ تنگ و طویلی بود که درب  دوم خانه عبدل خان و پسر خوانده اش که شاید چند سالی از او کوچکتر بود باز میشد. این کوچه قراریکه خودش ادعا داشت تنها ملکیت او بود که از میان زمین های میراثی اش عبور میکرد . روبروی آن درخت کهن شاتوتی قرار داشت و فردای آن ما روی شاخه های آن منتظر فرصت نشستیم. این کوچه هم مثل همان باغ کهنه تقریبا وحشت انگیز بود و کسی غیر اولادۀ عبدل خان از آن عبور نمیکردند و دروازه اصلی خانه اش از میان روستا و کنار نهرآب  باز میشد و همیشه صدای پارس چند تا سگ جنگی از درون خانه بلند بود ولی او مالهایش را همیشه از آن کوچه به روی زمین هایش میبرد.

چند ساعتی شاید گذشت ابتدا عبدل خان میان کوچه امده و نظری انداخت .بعد از آن یک زن چادری پوش بیرون شده و به سمت ما آمد. دیری نگذشت که عبدل خان با  دو نفر دیگر و یک زن چادری دار از خانه اش بیرون شدند و در حالیکه میگفتند و میخندیدند به سمت ما آمدند. چند لحظه بعد این دو زن و مرد از مقابل ما گذشته و از سمت شمال باغ کهنه داخل آن شده و یکراست  درون قلعه رفتند.

به عبدالرحمن گفتم:

ــ بیا برویم و به بینیم چه گپ است. اما او با ورخطایی گفت:

ــ اجل ات گرفته!  مسخرگی نیست… گفتم:

ــ تو که دیدی  عبدل خان بود و رفیق اش… ولی او گفت:

ــ دیشب این مسله را به پدرم گفتم. او گفت اجنه میتواند خود را به هر شکلی در آورد. خلاصه اینکه حوصله نکردیم که به طرف باغ کهنه برویم.

عصر همان روز به درب مسجد ایستادم. عبدل خان با همان لباسی که اورا صبح دیده بودم خرامان خرامان بسوی مسجد میآمد.

شب به پدرم قضیه را گفتم… او اول چیزی نگفت اما بعد از ساعتی شنیدم که به مادرم میگفت تا مرا نصیحت کند که از تعقیب مردم  دست بردارم.

شاید دو ماه از میان گذشت و اواخر تابستان بود که یک روز از کوچه سمت جنوب باغ کهنه میگذشتم. صدای دایره و آواز یک زن را شنیدم. قد بلندک کرده و از بقایای دیوار باغ کهنه به طرف قلعه نظر انداختم. از روی بام منزل اول قلعه زنی که لباس الوانی پوشیده بود به سویم نگاهی کرد و گم شد لحظۀ بعد صدای دایره و آواز خواندن هم خاموش شد. سرم را خم انداخته و به راهم ادامه دادم. نمیدانم چرا یکبار دیگر باز قد بلندک نموده و به طرف قلعه نظر انداختم. این بار دو نفر زن را دیدم که به طرفم با خشم نگاه میکردند. همانجا ایستاده و تماشا کردم. یکبار غیب شدند اما طولی نکشید که از سوی قلعه بارانی از سنگ و کلوخ بسویم پرتاب شد.  و صداهای شبه صدای بوم و شغال بگوشم آمد. اینبار به عقب ام بر گشته فرار کردم.

دیگر راجع به باغ کهنه بکسی چیزی نگفتم و یقین ام شد که شاید مردم راست میگویند و اینجا پاتوق اجنه هاست.

یکسال بعد در روستای ما اتفاق عجیبی روی داد. صبح وقت چهار نفر عسکر به روستا آمدند و با ارباب بعیدالله به سمت باغ کهنه رفتند . من عبدالرحمن هم به دنبال شان رفتیم. این عسکر ها یکراست درون باغ رفته وبه قلعه داخل شدند. لحظه چند دیدم که یک قالین  و چند تا دوشک، یک دایره را بیرون کردند و به دنبال آن نعش یک زن را روی چهار پایی بیرون آوردند.

همان روز عصر بر درب مسجد میگفتند عبدال خان و پسر خوانده اش را دولت به جرم کشتن این زن توقیف کرده اند.

نعمت الله ترکانی

16 حمل 1389