چون گوهر عقل یا میتافزیک از متون که شامل جملات و کلمات می باشند٬ به دست نمی آید. بلکه حکمت یا معنا در یکی از وسایل ارتباطات به مانند نوشتن و متون ارایه می گردد... پس عدم توانایی دریافت کننده٬ تجربه وی چون: پراگنده یا توهم است.

توانایی و ظرفیت سازی تا توانایی درک فلسفه به مانند پرورش اندام٬ که در روزهای مقدماتی باید با مشاوره رهنما٬ از وزنه های پائینتر یا سبک تر استفاده کرد٬ که در ادامه مشق و تمرین با توانایی روزافزون می توان به حالت مطلوب پدیدار گردید – به همین قسم درک فلسفه با فعالیت روزانه چون مطالعه وجود را٬ برای درک فلسفه یا حکمت ظرفیت سازی می کند.

اما در افغانستان مسمومیت های فکری:

اول: ۷ ثور یا کمونیسم افراطی که در شروع رنسانس در غرب و ختم قرون وسطا٬ این گونه رویکرد کمونیستی را٬ مکتب پروتستان بسیار خطرناک استنتاج کرده بودند. که بعدها توسط کارمل مارکس و سایرین٬ مکتب فکری کمونیسم انکشاف داده میشود – اما در افغانستان پسا ۷ ثور٬ پیروان این مکتب در لباس روشنفکر فلسفه را٬ فقط به مارکسیسم خلاصه می کنند. در نخست که مارکس را٬ بسیاری از دانشمندان فیلسوف نمی دانند٬ بلکی انقلابی بود که دولت حاصل انقلاب مارکس در همه جای دنیا استبداد نتیجه داده است.

دوم نهیلیست دینی پسا ۸ ثور: دولتی های اسلامی پسا  ۱۹۹۲ در افغانستان روی دیگری سکه استبداد یا ادامه استبداد ۷ ثور اند. زیرا تروریسم دولتی و قدرت های جهانی٬ در حیطه جهاد اسلامی و وهابیت تهدید برای بشریت و افغانستان قربانی آن می باشد...

پس در نتیجه:

درک فلسفه در کشورما٬ با موجودیت دو مسمومیت فکری فوق و عدم و فقدان روش درست تحقیق در دانشگاه ها٬ سبب = عدم درک فلسفه شده است.

درک حکمت یا فلسفه ای سیاسی٬ دینی و سایر پدیده های علوم انسانی: بنیاد و اساس متعالی کشورما می باشد. که اصل و خواسته تحقیق٬ بیرون شدن از مفروضات و باوری های فاقد برهان علم همانا پوچ گرایی است تا به حقیقت رسید...

شرح ایدولوژیک شدن از لینک ذیل:

https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://jameghor.com/article/%25D8%25B4%25D8%25B1%25D8%25AD-%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25AF%25D8%25A6%25D9%2588%25D9%2584%25D9%2588%25DA%2598%25DB%258C%25DA%25A9-%25D8%25B4%25D8%25AF%25D9%2586/&ved=2ahUKEwjx6Ye846GKAxXuCBAIHR7uBCUQFnoECBYQAQ&usg=AOvVaw1O7dNjWsSmIKoat98NR4Ye

محمدآصف فقیری