همزمان با شهادت بیش از 100 زائرایرانی کربلا در قطار باری حمل گوسفندان ، فیدل کاسترو از آخرین بازمانده های کمونیسم قرن بیستم هم ، شامگاه جمعه در ۹۰سالگی درگذشت و همراه با زائرین کربلا راهی بهشت شد. رائول کاسترو با حضوردرتلویزیون این کشور گفت :« فرمانده کامروای انقلاب کوبا ساعت ده و ۲۹دقیقه شامگاه جمعه درگذشت » کمرم شکست ، بی برادر شدم !

حوادثی که در قرن بیستم دنیا را به لرزه انداخته بود بدون شک تاثیرات تاریخی اش غیر قابل کتمان است . سایه جهانی جنگ سرد ، جنگ ویتنام ، نوای مرگ در جنگل های انبوه هندوچین ، شنی تانک های شوروی در بهار پراگ....

فیدِل کاسترو در 13 آگوست 1926 به دنیا آمد و علاوه بر رهبری انقلاب کوبا، از سال 1959 تا 1976 به عنوان نخست وزیر کوبا و سپس به عنوان رئیس جمهور این کشور از سال 1976 تا 2008 مشغول فعالیت بود. حزب کمونیست کوبا که تنها حزب سیاسی در نظام تک حزبی کوبا است از سال 1965 تا سال 2011 تحت رهبری وی اداره می‌شد. از نظر اقتصادی شوروی سابق مهمترین تکیه گاه کاسترو در زمان خلافتش بود ( از زمان خروشچف ) . پایان اتحاد جماهیرشوروی و قطع کمکهای اقتصادی به کوبا  آغاز مرگ سیاسی کاسترو محسوب میشود . بخش صنایع به سرعت نیمه فلج میشود کار به جایی رسید که زمین را دوباره با گاو شخم میزدند !

حدود 15 سال پیش کاسترو راهی تهران شد با دسته گلی سر قبر خمینی ، تا شاید راهی پیدا کند ، با خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب اسلامی دیدار کرد. فیدل شاید اهمییت ژئوپلتیک ایران را درست تشخیص داده باشد ، اما ژستهای ضد غربی آخوندها سیگنال درستی نبود . حکومت اسلامی پول دارد و خوب هم خرج میکند ، منتها نه هر جایی ! آنجایی خرج میکند که بازدهی داشته باشد . لبنان ، سوریه ، عراق .... جذب منابع انسانی شیعه و مانور با آنها جهت تقویت هژمونی خودش ، بازدهی خوبی برایشان است ، کوبا که عمدتا مذهبی نیست، بخش مذهبی هم مسلمان نیست که شیعه داشته باشد ، در واقع هیچ وجه اشتراک سیاسی بین آنها نبود سیگنال ضدیت با غرب هم انحرافی بود پس کاسترو با دست خالی برمیگردد ! حتی ژستهای چاورز با احمدی نژاد هم جدی نبود و جنبه تبلیغی و دهن کجی مثلا به آمریکا بود .

آخرین تلاش تاکتیکی یا امید کاسترو ونزوئلای چاورز است . کریستین ساینس مانیتورنوشت : "اسفینوسا چپه" اقتصاددان کوبایی که از سال 2003 میلادی به دلیل فعالیت علیه دولت در زندان بود، پس از آزادی در یادداشتی درباره سیاست‌های جدید دولت هاوانا نوشت "چاوز در كوبا از کاستروها مهمتر است او در مرکز کشور جای گرفته است و اگر برود یا نباشد شرایط مانند دهه 90 نخواهد بود، بلکه کوبایی‌ها با شرایط و قحطی به مراتب بدتر روبه‌رو می‌شوند."به گزارش گاردین در دهه اول قرن 21 ونزوئلا هر سال بیش از 3 میلیارد دلار به کوبا کمک میکرد که دست کمی از کمکهای اتحاد شوروی سابق به کوبا ندارد. با مرگ چاورز این تاکتیک هم تمام شد . میخائیل شیفر" رئیس گروه گفت‌وگو بین آمریکا در این‌باره می‌گوید:"رهبران کوبا به خوبی می‌دانستند که با مرگ چاوز، این کشور بیشترین آسیب را می‌بیند....هیئت حاکمه کوبا دیگر جایی ندارد ، کسی نمانده تا دستی بگیرد ، به جزغرب یا آمریکا با نسخه اقتصادی خودشان در سینی طلایی !

روابط دیپلماتیک آمریکا و کوبا در سال ۲۰۱۴میلادی از سر گرفته ‌شد. اوباما به هاوانا سفر کرد . به گزارش نیویورک تایمز پس از بیش از 6 دهه خصومت در روابط آمریکا و کوبا این سفر تاریخی نخستین سفر رسمی رییس جمهوری آمریکا به کوبا در 88 سال گذشته محسوب می شود و نشان از چرخشی تاریخی در روابط دو کشور متخاصم است....
 

فیدل کاسترو در زمان ظهور و انقلاب کوبا مثبت وارد شد بین ۱۹۵۳و ۱۹۵۹انقلاب کوبا اتفاق افتاد . در ادامه ولی بادیگارد او درکتابی نوشته : با تثبیت سیستم ، و به دوراز چشم مردم کوبا که با فقر دست ‌وپنجه نرم می‌کردند ، فیدل کاسترو مانند یک «پادشاه» زندگی می‌کرد . جزیره خصوصی او «کایو پیِدرا» نام داشت با یک رستوران شناور ! فقط افراد بسیار نزدیک به فیدل از بهشت خصوصی او در نزدیکی هاوانا خبر داشتند، جایی که رهبر انقلاب کوبا با همسر و پنج فرزندش خوش می‌گذراند. افراد معدودی به جزیره او سفر کرده بودند که یکی از این افراد «اریش هونِکر» رهبر آلمان شرقی تا پیش از سقوط دیوار برلین بود.

فیدل در نگاه مردم نمونه راستین مثلا «اعتدال کمونیستی» بود . اما دور از چشم همگان در جزیره خود از چشم‌اندازهای زیبای دریای کارائیب لذت می‌برد. بادیگارد «خوان رِینالدو سانچس»که 17 سال در کنار فیدل بود ، نوشته که چگونه فیدل پس از حمله ناموفق «خلیج خوک‌ها» در سال 1961 میلادی این جزیره را کشف کرد. در آن روزها سیا به تبعیدی‌ها آموزش می‌داد تا دولت کوبا را سرنگون کنند. این جزیره تا ساحل 16 کیلومتر فاصله و کاسترو توسط محلی‌ها ازمکان آن باخبر شده است. فیدل در این جزیره علاوه بر خانه خود یک اسکله 610 متری نیز ساخته بود تا بتواند یات (قایق تفریحی) خود را درآن جای دهد....

اسماعیل هوشیار  hoshyaresmaeil@live.com

26.11.2016